Η 6^η Μαρτίου, έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως εθνική ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού με σκοπό τη διαβούλευση, την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκομένων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση οποιασδήποτε μορφής ενδοσχολικής βίας. Για μένα θα πρέπει να λειτουργεί ως ημέρα υπενθύμισης αυτού του κοινωνικού φαινομένου και όχι μεμονωμένη μέρα δράσης. Είναι αναγκαίο τα προγράμματα πρόληψης, οι στοχευμένες ολιστικές και εξατομικευμένες παρεμβάσεις να λαμβάνουν χώρα σε ένα σταθερό και συνεχές πλαίσιο.

Το ζητούμενο σε μια κοινωνία ξενοφοβίας, προκαταλήψεων και ρατσισμού απέναντι σε κάθε είδους διαφορετικότητα (αναπηρία, σωματική διάπλαση, φύλο, εθνικότητα), είναι η θεμελίωση μιας σχολικής κοινότητας του «ανήκειν». Ένα σχολείο όπου όλοι οι μαθητές θα νιώθουν αποδοχή και ότι αξίζουν το ίδιο. Ένα σχολείο που θα διδάσκει το σεβασμό της ελευθερίας των άλλων. Ένα σχολείο που θα προάγει τη συνεργασία και όχι τον ανταγωνισμό. Ένα σχολείο που θα καλλιεργούνται θετικά πρότυπα και όχι οι έννοιες του «νικητή» και του «χαμένου». Θεμελιώδης προστατευτικός παράγοντας  στην εκδήλωση περιστατικών ενδοσχολικής βίας, αποτελεί η ανάπτυξη ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων στους μαθητές, η ενίσχυση της δυναμικής της ομάδας εντός της τάξης και η καλλιέργεια ενός δεκτικού, συνεργατικού και μη επικριτικού κλίματος.

Η συνεργασία της διεύθυνσης πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, των συλλόγων γονέων και κηδεμόνων, του σχολείου και της οικογένειας αναγνωρίζεται ως καθοριστικής σημασίας η οποία  μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά στην έγκαιρη αντιμετώπιση και πρόληψη του φαινομένου.

Εμείς οφείλουμε με τη σειρά μας να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην χρήση του όρου «bullying» και των χαρακτηριστικών λέξεων «θύμα» και «θύτης» που τα τελευταία χρόνια έχουν ευρεία απήχηση για οποιαδήποτε περίπτωση. Αναφερόμαστε σε παιδιά και απαιτείται αναμφίβολα μια ευαισθησία όταν χρησιμοποιούνται αυθαίρετα οι παραπάνω ταμπέλες, οι οποίες ενδεχομένως να τραυματίσουν τον ψυχισμό τους ανεπανόρθωτα αλλά και να εντείνουν ακόμη περισσότερο τη βία που ασκείται εντός του σχολικού πλαισίου.

Το φαινόμενο της ενδοσχολικής βίας απαιτεί παιδαγωγική και διεπιστημονική προσέγγιση για τον περιορισμό και την εξάλειψή του. Θεωρώ πως όταν τιμωρούμαι αυταρχικά, απειλούμε, περιθωριοποιούμε, στοχοποιούμε και στιγματίζουμε το παιδί που ασκεί οποιαδήποτε μορφή βίας σε μικρή ηλικία, τότε αναπόφευκτα κλιμακώνουμε την επιθετική συμπεριφορά του και στην μετέπειτα ζωή του ως ενήλικας. Οφείλουμε να βοηθήσουμε αυτό το παιδί και κατ’ επέκταση την οικογένειά του εγκαίρως .

Ολοκληρώνοντας, οφείλουμε να αντιλαμβανόμαστε πως πίσω από κάθε επιθετική ενέργεια βρίσκεται ένα παιδί που «υποφέρει», μία οικογένεια με δυσλειτουργίες και ένα σχολικό σύστημα που ενδεχομένως να αδυνατεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά αυτές τις καταστάσεις.

Σε φαινόμενα ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού οφείλουμε να συμβουλεύουμε τα παιδιά μας (τα οποία μπορούν να  καταστούν εν δυνάμει αποδέκτες βίας αλλά και παρατηρητές τέτοιων περιστατικών) να μιλούν, να μην φοβούνται, να μην ανέχονται τον εκφοβισμό και να τον αναφέρουν.

Αντώνης Χαροκόπος

Βοηθός Περιφερειάρχη σε θέματα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Γ’ Αντιπρόεδρος Ε.Σ.Α.μεΑ.