«Άτομα με αναπηρία… το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι»

Μετά την οριστικοποίηση της διενέργειας των ευρωεκλογών και αυτοδιοικητικών εκλογών για το Μάιο του 2019 και με την προεκλογική περίοδο στα σκαριά, κρίνω σκόπιμο να θίξω το ζήτημα της πολιτικής συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στις επερχόμενες εκλογές. Ζήτημα ιδιαίτερης ευαισθησίας για εμένα αλλά και πεδίο της πολιτικής μου ευθύνης.

Καταρχάς, θα  ήθελα να επισημάνω ότι το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, δηλαδή η συμμετοχή στην πολιτική και στη δημόσια ζωή βρίσκονται στο επίκεντρο της δημοκρατίας.

Σύμφωνα με το άρθρο 29 (συμμετοχή στην πολιτική και τη δημόσια ζωή) της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, τα συμβαλλόμενα κράτη εγγυώνται στα άτομα με αναπηρία, πολιτικά δικαιώματα και τη δυνατότητα να τα απολαμβάνουν σε ισότιμη βάση με τα άλλα άτομα και αναλαμβάνουν τη δέσμευση: «να διασφαλίζουν την πραγματική, πλήρη και ισότιμη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στην πολιτική και δημόσια ζωή, άμεσα ή μέσω αντιπροσώπων τους οποίους επιλέγουν ελεύθερα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος και της δυνατότητας του εκλέγειν και εκλέγεσθαι». Στο ίδιο άρθρο επισημαίνεται ότι τα συμβαλλόμενα κράτη αναλαμβάνουν υποχρέωση «της προστασίας του δικαιώματος των ατόμων με αναπηρία να ψηφίζουν με μυστική ψηφοφορία σε εκλογές και δημοψηφίσματα χωρίς εκφοβισμό και να είναι υποψήφια σε εκλογές, να ασκούν αποτελεσματικά τα καθήκοντά τους ως αιρετοί και να εκτελούν όλες τις δημόσιες λειτουργίες σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, διευκολύνοντας τη χρήση βοηθητικών και νέων τεχνολογιών κατά περίπτωση».

Περί αυτού, θα ήθελα να αναφέρω ότι το EDF (το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία-European Disability Forum) υπογραμμίζει πως «σε αυτή την κρίσιμη στιγμή της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη, κάθε ψήφος μετράει και κάθε φωνή πρέπει να ακουστεί» και καλεί την Ε.Ε. και τα κράτη μέλη «να άρουν έστω και τώρα τους περιορισμούς (π.χ. έλλειψη προτύπων προσβασιμότητας στα εκλογικά τμήματα,  μη υιοθέτηση των διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων για όλες τις κατηγορίες αναπηρίας – όπως χρήση της νοηματικής και του συστήματος γραφής και ανάγνωσης Braille) που εμποδίζουν τους πολίτες με αναπηρία να απολαμβάνουν τα δικαιώματα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Θεμελιώδη δικαιώματα  του Χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (CRPD).

Αυτά αφορούν το θεσμικό πλαίσιο και τις υποχρεώσεις της  κεντρικής εξουσίας.

Θα ήθελα, όμως, να απευθυνθώ στα άτομα με αναπηρία που πρόκειται να συμμετάσχουν στις επερχόμενες εκλογές, αντλώντας την ανάγκη αυτή από την ενασχόληση μου όλα αυτά τα χρόνια με την τοπική αυτοδιοίκηση και με το αναπηρικό κίνημα.

Βιώνουμε μια εποχή που πολιτικοί και πολιτικές έχουν απαξιωθεί. Διάχυτη είναι πλέον η ανησυχία και ο προβληματισμός ότι η διαφαινόμενη εθνικιστική στροφή της Ευρώπης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το σύνολο των δημοκρατικών αξιών και δικαιωμάτων βάσει των οποίων θεμελιώθηκε το ευρωπαϊκό όραμα και να ενισχύσει ακραίες πολιτικές διαχείρισης τόσο της προσφυγικής όσο και της οικονομικής κρίσης.

Σε αυτή την εποχή η κοινωνία θέλει ενεργούς πολίτες. Η δημοκρατία ζητάει μαχητές. Υπερασπιστές της. Η απάθεια είναι το βάλσαμο μιας φασίζουσας κοινωνίας.

Η ενασχόληση με την πολιτική ειδικότερα για τη πολιτική του σήμερα απαιτεί ήθος, ακεραιότητα, προσκόλληση στις αρχές και στα πιστεύω, αίσθημα καθήκοντος και υπευθυνότητας. Πιο αναλυτικά, πρέπει να εκφράζεις και να υπηρετείς ρεαλιστικά το σήμερα και τις ανάγκες του, να διακατέχεσαι από αποφασιστικότητα για να υπερβαίνεις με αποτελεσματικό τρόπο τα εμπόδια με τα οποία έρχεσαι αντιμέτωπος, να ενστερνίζεσαι την ενασχόληση με τα κοινά ως ζήτημα προσφοράς προς το συνάνθρωπο και όχι ως τρόπο επιβίωσης και πλουτισμού. Η ενασχόληση  με την πολιτική απαιτεί παιδεία και μόρφωση (δεν πρέπει να συγχέονται μεταξύ τους).

Ειδικότερα τα άτομα με αναπηρία που θα αποφασίσουν να πολιτευτούν έχουν και ένα επιπλέον χρέος· να προασπίσουν με κάθε πρόσφορο τρόπο τα δικαιώματα των όμορών τους, να θέσουν ως προτεραιότητα την άρση του κοινωνικού στιγματισμού και της περιθωριοποίησης, την κατάργηση των στερεοτυπικών αντιλήψεων απέναντι στην αναπηρία,  διεκδικώντας ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση σε όλα τα κοινωνικά αγαθά:  εκπαίδευση, απασχόληση, νέες τεχνολογίες, υγεία και κοινωνικές υπηρεσίες, αθλητισμός, ψυχαγωγία, κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών.

Για όλους εκείνους και εκείνες που θα αποφασίσουν να ασχοληθούν με τα κοινά και έχουν βιώσει οι ίδιοι την κοινωνική απομόνωση και τον αποκλεισμό σε όλες τις εκφάνσεις τους ως άτομα με αναπηρία, θα τους συμβούλευα να αγωνιστούν με σθένος για τη δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων ώστε τα άτομα με αναπηρία να καταστούν ισότιμοι πολίτες που θα μπορούν με τη σειρά τους να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο. Γιατί μπορούν!

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να ευχηθώ ολόψυχα καλή δύναμη και κάθε επιτυχία σε όσους και όσες αποφασίσουν να συμμετέχουν στις επερχόμενες εκλογές  επιθυμώντας παράλληλα να  αγωνιστούν και  να συμβάλλουν ενεργά στην οικοδόμηση μίας κοινωνίας ανοικτής και ανεκτικής στη διαφορετικότητα. Μίας κοινωνίας που θα σέβεται πλήρως τα δικαιώματα όλων των ατόμων ανεξαρτήτως φύλου, αναπηρίας, εθνικότητας, θρησκείας, κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης.

Χαροκόπος Αντώνιος

Eντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας

Βοηθός Περιφερειάρχη σε θέματα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Γ’ Αντιπρόεδρος της Ε.Σ.ΑμεΑ